سازمان بین‌المللی استانداردسازی
سازمان بین‌المللی استانداردسازی (به انگلیسی: The International Organization for Standardization) (به فرانسوی: Organisation internationale de normalisation) که معمولاً به نام ایزو (به انگلیسی: ISO) شناخته می‌شود یک موسسه بین‌المللی تعیین استاندارد متشکل از نمایندگان موسسات استانداردسازی ملی است. این سازمان، یک سازمان غیر دولتی است که به صورتی گسترده به وضع استانداردهای کلی و جزئی در رابطه با هماهنگ کردن استانداردهای متفاوت جهانی می‌پردازد. در عمل ایزو به صورت یک کنسرسیوم با ارتباطات قوی با دولت‌ها فعالیت میکند. این مؤسّسه انواع استانداردهای تجاری و صنعتی جهانی را تعیین می‌نماید. مرکز این موسسه در ژنو سویس قرار داردایزو کار رسمی خود را از تاریخ بیست و سوم فوریه ۱۹۴۷ آغاز کرده است . این سازمان به ترویج جهانی استانداردهای اقتصادی و صنعتی می‌پردازد تا مبادلات صنایع و فنون مختلف را در یک راستا هماهنگ کند.
سازمان بین‌المللی استاندارد سازی، با وجود این که یک سازمان غیردولتی است اما به‌دلیل این که استانداردهای این موسسه تبدیل به قوانین می‌گردد از بیشتر سازمان‌های غیردولتی قدرتمندتر میباشد. امروزه نزدیک به ۱۵۷ کشور در این سازمان به عضویت درآمده‌اند که ایران نیز یکی از همین اعضاست.
لوگوهای سازمان در دو زبان، انگلیسی و فرانسوی، شامل حروف ISO (تلفظ می‌شود /ˈʌɪsəʊ/) است و معمولاً با این حروف به آن اشاره می‌گردد. با این وجود این حروف اختصار نام کامل آن در هیچ یک از این دو زبان نیست. نام این موسسه از کلمه یونانی (ἴσος (isos به معنای برابری گرفته شده است. با توجه به اینکه مؤسس این سازمان متوجه گشت که حروف مخفف این سازمان در زبان‌های مختلف با یکدیگر یکسان نیست ISO را به عنوان نام سازمان انتخاب نمود و خود این مطلب نشان دهنده هدف این سازمان یعنی برابری و استانداردسازی فرهنگ‌هاست.
اولین تشکیلات مؤسسه استاندارد و تحقیقات صنعتی ایران با تصویب قانون اوزان و مقیاس ها در سال ١٣٠۴ خورشیدی مطرح می شود . بعدها در سال ١٣٣٢ به لحاظ ضرورت تعیین ویژگیها و نظارت بر کیفیت کالاهای صادراتی و وارداتی، ایجاد تشکیلاتی رسمی مورد توجه قرار گرفت و هسته اولیه تشکیلات سازمانی مؤسسه استاندارد و تحقیقات صنعتی ایران به صورت اداره ای در اداره کل تجارت وقت شکل می گیرد . در سال ١٣٣٩ با تصویب قانون تأسیس مؤسسه استاندارد و تحقیقات صنعتی، مؤسسه کار خود را در چارچوب هدف ها و مسئولیت های تعیین شده آغاز می نماید و در همان سال، به عضویت سازمان بین المللی استانداردISO درآمد. در سال ۱۹۸۷ کمیته ی فنی ۱۷۶ سازمان بین المللی استاندارد (ISO/TC 176) سری استاندارد ISO 9000 را به جهانیان ارائه نمود.هدف از تدوین این سری از استاندارد ،به وجود آوردن الگویی بین المللی برای پیاده سازی و استقراره سیستم های مدیریت و تضمین کیفیت بوده که مورد استقبال فراوان در سطح دنیا قرار گرفت. سیستم های مدیریت کیفیت به منظور ثبات سطح کیفیت تعریف شده و بهبود کیفیت از طریق اصلاح فرایند ها ، در سازمان پیاده سازی می شود. الگوی اجرائه این سری استاندارد برا ی بار چهارم در سال ۲۰۰۸ مورد بازبینی و ویرایش قرار گرفت.در ویرایش سال ۲۰۰۸ دیدگاه فرایند گرا همچنان مورد تاکید می باشد. استاندارد مدیریت کیفیت با تکی بر اصول ۸ گانه شکل گرفته اند: • مشتری محوری • رهبری • مشارکت کارکنان • فرایند گرایی • سیستم گرایی • بهبود مستمر • تصمیم گیری بر پایه واقعیات • ارتباط متقابل سود مند با تامین کنندگان استاندارد ایزو ۹۰۰۱ برای هر سازمانی فارغ از نوع فعالیت و اندازه آن ها قابل اجرا است. گواهینامه ISO 9001 نشان می دهد که سازمان سیستم مدیریت کیفیتی منطبق بر خواست و نیاز مشتری مستقر کرده است. یک سیستم با طراحی و اجرای خوب دارای فواید ذیل است:
- هدفمندی سیستم مدیریت کیفیت
- کنترل بهتر فرآیندها
- افزایش بهره وری
- کاهش هزینه ها، ضایعات، مرجوعی ها و بهبود اطمینان از محصول ایجاد چهارچوبی برای بهبود مستمر هر فرآیند
بر اساس آخرین تحقیقات انجام شده در بازار ایران، تلاش بنگاه‌های اقتصادی بر اثبات نگاه سیستماتیک و ساختار منظم در سیستم های مدیریت کیفیت و بهبود مستمر به عنوان اصلی‌ترین راهبرد بخش عرضه اقتصاد کشور در فرآیندهای تدوین استراتژی تبلیغات، فروش و بازاریابی مورد توجه مدیران کسب‌و‌کارهای کشور قرار گرفته است.
لکن این یافته‌های علمی بیانگر این موضوع است که بیش از 75درصد از تبلیغات مبتنی بر نظام مندی سیتم های تولید و عرضه محصول نه تنها بر هیچ یک از راهبردهای سازمان ملل متحد و قوانین کشور منطبق نیست، بلکه از هیچ یک از اصول و استانداردهای بین‌المللی پایش کسب کار نیز تبعیت نمیکند.
از آنجا که در عصر حاضر برای تمامی واحدهای تولیدی و خدماتی سراسر جهان محرز شده است استانداردسازی فرآیندها تنها راه تداوم کسب‌و‌کار و سازمان پیشرو ملزم به تبدیل مشتریان راضی به وفادار است، سازمان جهانی استاندارد اقدام به طراحی و تدوین استانداردهای جهنشمول در موضوع مدیریت فرآیند و سیستم های بهبود مستمر در کسب و کار به عنوان مهمترین استراتژی موفقیت در رقابت نموده است.
از این رو موسسه مطالعات خلیج فارس، پس از آسیب‌شناسی واحدهای صنعتی و خدماتی کشور توسط کمیته های علمی و تخصصی، موضوع مدیریت یکپارچه کیفیت و بهبود مستمر را به عنوان یکی از مهمترین نقاط بهبود این مجموعه ها شناسایی و اقدام به انعقاد تفاهم نامه همکاری با موضوع سیستمهای مدیریت کیفیت مطابق الگوی جامع سازمان جهانی استاندارد با موسسه چند ملیتی TCS-Cert نموده است.
یقینا پیاده سازی این استانداردها در کسب و کارهای ملی با استفاده از آخرین و روزآمدترین الگوهای مورد تایید IAF می تواند آثاری بسیار مثبت در توسعه پایدار نظام اقتصادی کشور داشته باشد.
فهرست ایزوها
| استاندارد | توضیحات |
|---|---|
| استاندارد ایزو 9001:2015 | سیستم مدیریت کیفیت : نحوه مدیریت بر سازمان برای تامین نیازمندیها و انتظارات مشتری را دربرمیگیرد و مستقل از اندازه سازمان و نوع محصول یا خدمت برای کلیه بنگاهها و موسسات اقتصادی کاربرد دارد. |
| استاندارد ایزو 14001:2015 | سیستم مدیریت زیست محیطی: به مجموعه معیارها و روشهایی که برای کنترل و بهبود عملکرد زیست محیطی سازمان ایجاد و اجرا می شود سیستم مدیریت زیست محیطی سازمان اطلاق می شود. استانداردی که به سازمان شما کمک می کند تا خطرات آن را بعنوان قسمتی از کار روتین تجاری خود مشخص، اولویت بندی و مدیریت کنید . این استاندارد بیشتر بر اساس استاندارد کیفی ایزو 9001 می باشد ولی اثرات زیست محیطی را در نظر می گیرد. |
| OHSAS 18001:2007 | سیستم مدیریت ایمنی و بهداشت شغلی: شرایط و عواملی که بر روی سلامتی و آسایش کارکنان ، کارگران موقت ، کارکنان پیمانکار ، بازدیدکنندگان و هرفرد دیگری درمحیط کار تاثیر بگذارد را به عنوان ایمنی و بهداشت شغلی می شناسیم. |
| استاندارد ایزو 10004:2012 | استاندارد ایزو جهانی سنجش رضایتمندی مشتری: جهت بهره مندی مجموعه ها صرف نظر از حوزه فعالیت، وسعت ونوع محصول آنها می باشد و اغلب قواعد آن جهت افزایش رضایت مشتری از مجموعه میباشد. |
| استاندارد ایزو 10002:2014 | استاندارد جهانی رسیدگی به شکایات مشتری: هدف اصلی این استاندارد ایزو اثربخش نمودن فرایند رسیدگی به شکایات مشتریان و نحوه برخورد سیستماتیک با شکایات در سازمان ها می باشد که در نهایت ارتقاء کیفیت عملکرد سازمان و جلب رضایت مشتریان را به دنبال خواهد داشت و نهایتاٌ منجر به یکپارچه سازی سازمان ها در نحوه تعامل با مشتریان و برخورد با شکایات آن ها بر طبق یک الگوی جهانی خواهد شد. |
| نشان حلال | نشان غذای حلال : حلال به غذاهایی گفته می‌شود که در دین اسلام مصرف آنها مجاز است. حلال همچنین عنوان مجموعه‌ای از نام نشان‌های تجاری (برند) است که بر محصولات غذایی درج می‌شود. این نام برگرفته از معنی غذای حلال است که در دین اسلام آمده است و اولین بار محصولات غذایی حلال در کشور مالزی بوجود آمده است. |
| GMP Standard | استاندارد روش های خوب ساخت مواد خوراکی: GMP با تمرکز بر ساختارهای محیطی و نیز لوازم و تجهیزات مورد استفاده در فرآوری غذا ، دارو ، مواد افزودنی ، راهکارهای عملی مناسبی را در ارتباط ویژه با نوع فرآوری و به منظور رسیدن به یک زیر ساخت مناسب ارایه می دهد. |
| SFBB | استاندارد سیستم فست فودها: SFBB یک استاندارد ساده و فراگیر برای ایمنی و سلامت مواد غذایی است که در سال 2006 توسط آژانس استانداردهای غذایی انگلستان (FOOD STANDARDS AGENCY) طراحی و در سال 2010 ترجمه و گردآوری شده است. استاندارد SFBB ویژه فست فودها، رستورانها، رستوران هتل ها، کترینگ ها، کافی شاپ ها، قنادی ها، مراکز تهیه غذا،تولیدکنندگان غذاهای آماده و توزیع کنندگان مواد غذایی می باشد. |
| HSE | سیستم ایمنی بهداشت حرفه ای محیط زیست در صنایع نفت و گاز و پتروشیمی: نظام واحدی است که صنایع برای یکپارچه کردن و رسیدن به دید منطقی و فراگیر در زمینه ایمنی، بهداشت و محیط زیست به کار می گیرند.به عبارتی ساده تر استاندارد HSE روندی مدیریتی برای پوشش دادن نقاط ضعف ایمنی و بهداشتی یک مجموعه صنعتی خواهد بود. |
| IMS | سیستم مدیریت یکپارچه:سیستمی متشکل از سه استاندارد سیستم مدیریت کیفیت ISO 9001 و سیستم مدیریت زیست محیطی ISO 14001و سیستم ایمنی و بهداشت شغلی OHSAS 18001 می باشد. |
| استاندارد ایزو 27001:2013 | سیستم مدیریت امنیت اطلاعات: امنیت اطلاعاتی حفظ محرمانگی،جامعیت،دقت و در دسترس بودن اطلاعات میباشد. سیستم مدیریت امنیت اطلاعات ریسک های بحرانی اطلاعات سازمان را کاهش میدهد و این استاندارد برمحرمانه بودن ، یکپارچگی و در دسترس بودن اطلاعات سازمان تاکید دارد. هدف از پیاده سازی این استاندارد ایزو تدوین استانداردهای پایه ای جهت کنترل های امنیتی مورد نیاز برای حفاظت از سیستم های اطلاعاتی و ارتباطی می باشد. تمام سازمان هایی که اهمیت اطلاعات و محرمانه نگه داشتن آنها را می دانند واطلاعات حساس و محرمانه آنها میبایست به هر طریقی محافظت شود. |
| استاندارد ایزو 31000:2009 | استاندارد جهانی مدیریت ریسک: این استاندارد با ارائه اصول و رهنمون های جامع در تحلیل و ارزیابی ریسک به سازمان ها کمک می کند. فرقی نمیکند که در تجارتی عمومی یا خصوصی فعالیت کنید ، می توانید از ایزو 31000 بهره ببرید، زیرا مربوط به بیشتر فعالیت های تجاری است که شامل طراحی، فعالیت های مدیریتی و پروسه های ارتباطی است. درحالیکه همه سازمان ها تا حدی ریسک را کنترل می کنند این ویژگی های استاندارد بین المللی، بمنظور گسترش تکنیک های بین المللی بوجود آمده و همواره ایمنی و امنیت را در محل کار تضمین می کند. |
| استاندارد ایزو 26000:2010 | استاندارد جهانی مسئولیت پذیری: این استاندارد برای مسئولیت اجتماعی راهنمایی هایی ارائه می کند. این ایزو برای انواع سازمان ها در هر دو بخش عمومی و خصوصی واقع در کشور های توسعه یافته یا در حال توسعه قابل استفاده است. این ایزو به آنها کمک می کند به شیوه مسئولیت اجتماعی که جامعه بطور افزاینده خواهان آن است رفتار کنند. |
| استاندارد ایزو 10668:2010 | استاندارد جهانی ارزشگذاری برند: این استاندارد با عنوان ” بهای نام تجاری – نیازمندی ها برای ارزش پولی نام تجاری” به تشریح استوار و شفاف روش های اجرایی و روش هایی برای اندازه گیری میزان ارزش یک نام تجاری می پردازد. برندها شامل نام ها، اصطلاحات، نشانه ها، نمادها، آرم ها و غیره هستند که محصولات، خدمات و اشخاص حقیقی و حقوقی را می شناسانند. |
| CE نشان (انطباق) | مجوز صادرات محصول به خاورمیانه: این نشان جهت صادرات کلیه محصولات شما به کشورهای حوزه خاورمیانه می باشد. |
| CE نشان | مجوز صادرات به اروپا: این نشان جهت صادرات محصولات شما به کلیه کشورهای اروپایی می باشد. |
| استاندارد ایزو 22000:2005 | سیستم مدیریت ایمنی مواد غذایی: این استاندارد رویکردی سیستماتیک در اختیارتان قرار می دهد که کلیه جنبه های زنجیره غذا، از خرید مواد خام تا مصرف نهایی در رستوران، تهیه غذا(catering)، تولید تجهیزات، ماشین آلات و مواد شیمیایی، و بخش خدمات نظیر کنترل آفات، شستشو، حمل و نقل و تدارکات را تحت پوشش قرار می دهد. |
| HACCP | سیستم تجزیه و تحلیل خطر و کنترل نقاط بحرانی: نظام HACCP کلیه خطرات ونقاط بحرانی را درطول زنجیره تولید ، عرضه و مصرف ونیز بیماریهای ناشی از مصرف تولیدات را بوسیله گروه HACCP که از اطلاعات علمی ومدیریتی کافی برخوردار هستند مورد بررسی قرار می دهد وخطرات احتمالی را که درطول مراحل تولید سلامت مواد غذائی را تهدید میکند ، تعیین وبه طور دقیق اندازه گیری می نماید. |
| استاندارد ایزو 10015:1999 | سیستم مدیریت موثر فرایند آموزش: به فرآیند فراهم آوری و توسعه دانش، مهارت ها و رفتارها به منظور برآورده ساختن الزامات آموزشی اطلاق می گردد . |
| استاندارد ایزو 21500:2012 | راهنمای مدیریت پروژه: 21500 راهنمای مدیریت پروژه سازمان بین المللی استانداردهای (ISO)می باشد که در سال 2012 منتشر شده است. این استاندارد بین‌المللی، توصیفی کلان از مفاهیم و فرآیندهای مناسبی که مدیریت پروژه را شکل میدهند، نشاندار ، و همچنین راهنماییهای لازم را درباره مفاهیم و فرایندهای مدیریت پروژه که برای عملکرد پروژه مهم و بر آن تأثیرگذار هستند ارائه می دهد . |
